روانشناسی در بازی های کامپیوتری

روانشناسی در بازی‌های کامپیوتری می‌تواند به دو صورت تأثیرگذار باشد:

از یک طرف، می‌تواند به عنوان یک روش برای تفریح و سرگرمی در نظر گرفته شود و از سوی دیگر، می‌تواند به عنوان یک ابزار برای بررسی و تحقیق در حوزه روانشناسی و رفتار انسانی مورد استفاده قرار گیرد.

در جنبه‌ی تفریحی، بازی‌های کامپیوتری می‌توانند تأثیر قوی بر روحیه و روانی بازیکنان داشته باشند. آن‌ها ممکن است باعث خلق حال خوب، تنش کمتر، تفکر مثبت و تسلط بر موقعیت‌های مختلف شوند. همچنین، بازی‌ها می‌توانند به عنوان یک راه برای تمرین و بهبود مهارت‌های شناختی مانند حافظه، تمرکز و تصمیم‌گیری در نظر گرفته شوند.

در جنبه‌ی تحقیقاتی، برخی پژوهشگران از بازی‌های کامپیوتری به عنوان ابزاری برای بررسی رفتار انسانی استفاده می‌کنند. آن‌ها می‌توانند به عنوان یک محیط کنترل شده برای بررسی پاسخ‌های رفتاری و عاطفی به موقعیت‌ها و تحریک‌ها مورد استفاده قرار گیرند. این پژوهش‌ها می‌توانند در زمینه‌های مختلفی از جمله روان‌شناسی شناختی، روان‌شناسی اجتماعی و روان‌شناسی توسعه به کار گرفته شوند.

علاوه بر این، در طراحی بازی‌های کامپیوتری، عوامل روانشناختی نیز مدنظر قرار می‌گیرند. در طراحی بازی‌های کامپیوتری، عوامل روانشناختی زیر ممکن است مدنظر قرار گیرند:

توجه و تمرکز: بازی‌ها معمولاً بر روی ایجاد تمرکز و توجه بازیکنان تمرکز دارند. طراحان با استفاده از رنگ‌ها، صداها، و تحرکات جذاب، تلاش می‌کنند تا توجه بازیکنان را به بازی جلب کنند و آن‌ها را در حالت تمرکز بر بازی نگه دارند.
انگیزش: انگیزش بازیکنان برای ادامه و پیشروی در بازی از اهمیت بالایی برخوردار است. طراحان می‌توانند از انگیزش‌های مثبت مانند پاداش‌ها، سطوح بالاتر، دستاوردها و رقابت‌ها استفاده کنند تا بازیکنان را به ادامه بازی تشویق کنند.
هیجان و اثرگذاری عاطفی: طراحی بازی‌ها می‌تواند بر روی عواطف بازیکنان تأثیر گذار باشد. ایجاد تنش، هیجان، فرصت‌های پاداش و تحمل خطر می‌تواند بازی را جذاب‌تر کند و احساسات مثبت و منفی را در بازیکنان القا کند.
تجربه کاربری: رابط کاربری و تجربه کاربری بازی می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر رضایت و روان‌شناسی بازیکنان داشته باشد. طراحان بازی با توجه به روانشناسی شناختی و رفتاری بازیکنان، سعی می‌کنند تا تجربه‌ای آسان، مسلط، و جذاب برای آن‌ها ایجاد کنند.
همراهی اجتماعی: برخی از بازی‌های کامپیوتری اجتماعی هستند و قابلیت بازی به صورت تعاونی و یا رقابتی را دارند. این نوع بازی‌ها می‌توانند تعاملات اجتماعی، همبستگی و رقابت را بین بازیکنان ایجاد کنند. طراحان بازی‌ها در این حالت، باید توجه کنند که چگونه تعاملات اجتماعی و رقابت در بازی را تنظیم کنند تا بازیکنان به طور روان و لذت‌بخش در آن شرکت کنند.

استفاده از روانشناسی در طراحی بازی‌های کامپیوتری می‌تواند بهبود تجربه بازیکنان، افزایش رضایت و ارتقاء بازی‌ها از نظر شگفت‌انگیزی و جذابیت کمک کند. همچنین، مطالعه تأثیر بازی‌های کامپیوتری بر رفتار و روانشناخت انسانی می‌تواند به ما درک بهتری از رفتارها و پاسخ‌های انسانی در مواجهه با موقعیت‌های مختلف بدهد.

بازی‌های کامپیوتری در حال حاضر در حوزه‌های مختلفی از جمله آموزش، تحقیقات علمی، رواندرمانی و همچنین سرگرمی و تفریح به کار می‌روند. با توسعه‌ی فناوری و رشد صنعت بازی‌های کامپیوتری، تأثیر روانشناسی در طراحی و استفاده از این بازی‌ها نیز به شکل بیشتری مورد توجه قرار خواهد گرفت.

هر بازی کامپیوتری دارای تأثیرات روانشناختی خاص خود است که می‌تواند بر بازیکنان تأثیر بگذارد. در زیر تعدادی از عوامل روانشناختی که ممکن است در بازی‌های کامپیوتری نقش بیفتند را بررسی خواهیم کرد:

هیجانات: بازی‌های کامپیوتری می‌توانند احساسات متنوعی را در بازیکنان القا کنند، از جمله هیجان، خشم، خوف، خوشحالی و ترس. طراحان بازی‌ها از ابزارهای مختلفی مانند موسیقی، صداها، تصاویر و داستان‌ها استفاده می‌کنند تا هیجانات را در بازیکنان ایجاد کنند.
مهارت و پیشرفت: بازی‌های کامپیوتری معمولاً از سیستم پاداش و پیشرفت برای تحریک بازیکنان استفاده می‌کنند. تلاش برای بهبود مهارت‌ها، دستیابی به سطوح بالاتر و دریافت پاداش‌ها می‌تواند باعث افزایش انگیزه و تحرک در بازیکنان شود.
همبستگی اجتماعی: برخی از بازی‌های کامپیوتری اجتماعی هستند و امکان بازی به صورت تعاونی یا رقابتی با دیگران را فراهم می‌کنند. این نوع بازی‌ها می‌توانند تعاملات اجتماعی، همبستگی و رقابت را بین بازیکنان به وجود آورده و اثرات روانشناختی اجتماعی را تقویت کنند.
حالت جذابیت: طراحان بازی معمولاً در تلاشند تا با استفاده از عناصر جذابیتی مانند گرافیک بصری، صداها، راهنماها و داستان‌ها، بازیکنان را به خود جذب کنند.

گردآوری : هدی پوررجبی – کارشناس ارشد مهندسی فناوری اطلاعات